Chemex to jedno z najbardziej rozpoznawalnych narzędzi do parzenia kawy w świecie kawy specialty. Jego ponadczasowy design, wyjątkowa prostota i zdolność do wydobycia pełni smaku z ziaren sprawiają, że jest ceniony zarówno przez baristów, jak i domowych miłośników kawy. W tym artykule zgłębimy historię Chemexa, jego konstrukcję, sposób działania oraz sekret wyjątkowego smaku kawy przygotowanej w tym urządzeniu. Dowiesz się również, jak go używać oraz na co zwrócić uwagę podczas zakupu.

Historia Chemexa

Chemex został wynaleziony w 1941 roku przez dr. Petera Schlumbohma, niemieckiego chemika mieszkającego w USA. Inspiracją dla jego stworzenia były laboratoryjne naczynia, takie jak kolby Erlenmeyera, co wyraźnie widać w designie urządzenia. Dr Schlumbohm chciał stworzyć narzędzie, które nie tylko będzie praktyczne, ale także estetyczne – takie, które można postawić na stole bez potrzeby chowania go po użyciu.

Chemex szybko zdobył uznanie dzięki swojej unikalnej konstrukcji i został nawet włączony do kolekcji stałej Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku jako przykład doskonałego wzornictwa przemysłowego.

Do Polski Chemex trafił w czasach rozwijającej się trzeciej fali kawy, kiedy wzrosło zainteresowanie alternatywnymi metodami parzenia. Pierwsze wzmianki o nim pojawiły się w naszym kraju na początku lat 2010, a dziś jest on nieodłącznym elementem wyposażenia wielu kawiarni specialty.

Wygląd i konstrukcja

Chemex wyróżnia się elegancką, prostą budową: jest to jednoczęściowy dzbanek z borokrzemowego szkła, które jest odporne na wysokie temperatury i nie wpływa na smak kawy. Szeroki, charakterystyczny „pas” wykonany z drewna i przewiązany skórzanym rzemieniem nie tylko dodaje uroku, ale także chroni dłonie przed poparzeniem podczas nalewania kawy.

To, co czyni Chemexa wyjątkowym, to grube papierowe filtry, które są kluczowe dla smaku naparu. Filtry te są znacznie grubsze niż w przypadku standardowych dripperów, co pozwala na dokładniejsze filtrowanie olejków i drobnych cząstek kawy. W rezultacie kawa z Chemexa jest klarowna, czysta i pełna subtelnych nut smakowych.

Jak kawa z Chemexa różni się od dripa?

Chociaż Chemex i drippery (jak Hario V60) działają na podobnej zasadzie, istnieje kilka kluczowych różnic:

• Grubość filtrów: Filtry Chemexa są znacznie grubsze, co sprawia, że kawa jest bardziej klarowna.
• Pojemność: Chemex pozwala na zaparzenie większej ilości kawy w jednym podejściu.
• Design: Chemex łączy funkcję naczynia do parzenia i serwowania w jednym urządzeniu, podczas gdy dripper wymaga osobnego dzbanka lub filiżanki.

Rodzaje filtrów

Do Chemexa dostępne są dwa rodzaje filtrów:

1. Kwadratowe – z charakterystycznymi rogami, które po złożeniu wystają ponad krawędź Chemexa.
2. Okrągłe – bardziej minimalistyczne, które również zapewniają doskonałą filtrację.

Wybór między nimi zależy głównie od estetyki, gdyż oba rodzaje działają identycznie.

Wyposażenie podstawowe i rekomendowane

Podstawowe:

• Chemex w wybranym rozmiarze (np. 3, 6 lub 8 filiżanek).
• Dedykowane papierowe filtry.
• Waga kuchenna do precyzyjnego odmierzania kawy i wody.

Rekomendowane:

• Czajnik z wylewką typu „gęsia szyja” (gooseneck) – pozwala na precyzyjne nalewanie wody.
• Młynek żarnowy – do świeżego mielenia kawy.
• Termometr – dla kontroli temperatury wody (idealnie 92–96°C).

Jak zaparzyć kawę w Chemexie?

Co będzie potrzebne:

• 30 g kawy.
• 500 ml wody o temperaturze 92–96°C.
• Chemex i filtr.

Instrukcja krok po kroku:

1. Złóż filtr i umieść go w Chemexie, upewniając się, że część z trzema warstwami znajduje się przy wylewce. Wypłucz filtr gorącą wodą, aby pozbyć się papierowego posmaku i ogrzać naczynie.
2. Zważ kawę: 30 g świeżo zmielonej kawy o średnio-grubej strukturze (przypominającej sól morską).
3. Wstępne zaparzanie: Powoli wlej 60 ml wody na kawę, aby ją „obudzić” (bloom). Pozwól kawie wchłonąć wodę przez 30–40 sekund.
4. Główne nalewanie: Wlej pozostałą wodę w trzech etapach, wykonując okrężne ruchy. Staraj się utrzymać stały poziom wody w filtrze.
5. Oczekiwanie: Proces parzenia powinien trwać 4–5 minut.
6. Serwowanie: Po zakończeniu parzenia usuń filtr i przelej kawę do filiżanek.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie Chemexa i filtrów?

• Rozmiar: Wybierz model odpowiedni do swoich potrzeb – Chemexy są dostępne w różnych pojemnościach.
• Filtry: Upewnij się, że kupujesz oryginalne filtry, które są specjalnie zaprojektowane dla Chemexa.
• Młynek: Jakość mielenia ma ogromny wpływ na smak kawy – postaw na młynek żarnowy.
• Czajnik: Jeśli planujesz regularnie korzystać z Chemexa, czajnik z wylewką to niezbędny zakup.

Porady dla użytkowników Chemexa

1. Eksperymentuj z proporcjami: Możesz dostosować ilość kawy i wody do swojego smaku, pamiętając, że standardowa proporcja to 1:16.
2. Używaj świeżo palonych ziaren: Im świeższa kawa, tym lepszy smak.
3. Dbaj o Chemex: Regularnie myj naczynie, aby uniknąć osadów, które mogą wpłynąć na smak.

Chemex to nie tylko narzędzie do parzenia kawy – to symbol świadomego podejścia do kawy i celebracji smaku. Jeśli jeszcze nie miałeś okazji spróbować kawy zaparzonej w Chemexie, koniecznie to zmień. Warto!