Każdy, kto traktuje kawę poważnie, wie, że młynek do kawy to niezbędny element każdego kawowego rytuału. To właśnie proces mielenia na świeżo pozwala wydobyć z ziaren wszystko, co w nich najlepsze – nuty owocowe, czekoladowe, kwiatowe czy orzechowe. Najlepsze aromaty uwalniają się tuż po zmieleniu, ponieważ to właśnie w ziarnie zamknięte są olejki eteryczne i lotne związki odpowiadające za smak kawy. Dlatego też, jeśli zależy Ci na prawdziwie intensywnym doznaniu, kupowanie uprzednio zmielonej kawy nie ma sensu – tracisz w ten sposób bogactwo smaku i aromatu. To ziarno jest najlepszym sposobem na zachowanie świeżości oraz intensywności aromatycznej, działając niczym naturalna kapsuła ochronna

Dlaczego rozważam tylko młynki żarnowe?

Nie wszystkie młynki do kawy są sobie równe, a wybór odpowiedniego może być kluczowy dla osiągnięcia najlepszych rezultatów w filiżance. Na rynku znajdziemy młynki ostrzowe i żarnowe, ale tylko ten drugi typ gwarantuje jednolitą strukturę zmielonej kawy. Młynki ostrzowe (łopatkowe) siekają lub rozbijają ziarna na nierównomierne kawałki, co powoduje chaotyczną ekstrakcję i sprawia, że napar jest nieprzewidywalny w smaku – niektóre cząstki kawy będą przeparzone, a inne niedoparzone. Skrajnie trudno w ten sposób kontrolować smak naparu

Młynek żarnowy ścina ziarna poprzez precyzyjnie wyfrezowane krawędzie tnące (shearing). Nie powinny ich miażdżyć (dzieje się tak między innymi w zużytych lub niskiej jakości żarnach – rozgniatają ziarna, tworząc nadmiar pyłu). Ostre, odpowiednio skalibrowane żarna tną ziarno jak nóż, dzięki czemu powstają cząstki o zbliżonym do siebie rozmiarze. Efekt? Spójny smak i optymalna ekstrakcja niezależnie od metody parzenia, którą wybierzesz. Warto pamiętać, że nawet dobre żarna czasem generują odrobinę pyłu (tzw. fines), ale jego nadmiar świadczy o problemie z ostrzami lub ustawieniem.

Młynki żarnowe składają się z dwóch żaren (płaskich lub stożkowych). Jedno żarno obraca się, a drugie jest nieruchome. Dystans między nimi ustala nam grubość mielenia. Żarna posiadają frezowane zęby, które ścinają ziarna warstwowo, co zapewnia powtarzalne frakcje i precyzyjną kontrolę ekstrakcji.

Rodzaje żaren i konsekwencje dla smaku

Żarna stożkowe często stosuje się w młynkach ręcznych i wielu młynkach domowych. Charakteryzują się niższą prędkością obrotową i mniejszym wytwarzaniem ciepła, ale mogą dawać bardziej rozciągnięty rozkład cząstek. Żarna płaskie, powszechne w młynkach kawiarnianych, zapewniają węższy rozkład cząstek, ale zwykle wymagają mocniejszego silnika i generują większą retencję (zaleganie kawy w wolnych przestrzeniach młynka) zmielonej kawy.

Stalowe żarna są zwykle ostrzejsze i zapewniają czystsze cięcie, lecz wymagają regularnej wymiany (zużywają się szybciej w warunkach intensywnej eksploatacji). Ceramiczne żarna są twardsze, ale często mniej ostre. Stosuje się je często w młynkach ręcznych. Mają niższą przewodność cieplną, co teoretycznie ogranicza ryzyko przegrzewania się kawy, ale są przez to też bardziej kruche.

Młynki ręczne kontra elektryczne

Wybór między młynkiem ręcznym a elektrycznym zależy przede wszystkim od Twoich oczekiwań i sposobu, w jaki parzysz kawę na co dzień.

Młynki ręczne

• Mają wyjątkowy urok i styl, często stanowiąc nie tylko praktyczne narzędzie, ale też estetyczny element kuchni.
• Są kompaktowe i poręczne, co sprawia, że można je zabrać w podróż czy na kemping.
• Wymagają ręcznej pracy, co może być męczące, zwłaszcza przy mieleniu pod espresso.
• Są ciche – nie budzisz domowników wczesnym rankiem.
• Mogą być bardzo precyzyjne, choć nie każdy model gwarantuje najwyższą jakość.

Z tańszych młynków (czyli tak około 150 – 200 zł) mogę polecić modele firm takich jako Tiamo, Hario (modele Slim oraz Skerton) oraz Porlex. Nieco droższy, ale bardzo polecany będzie też młynek ręczny marki Rhinowares. Z wyższej półki młynków ręcznych mogę polecić Zasenhaus (przypomina takie oldschoolowe młynki kwadratowe z szufladką) oraz Comandante. Po wpisaniu w Google tych nazw zobaczysz o jakie produkty chodzi. Ja zamieściłem linki do coffeedesku, bo może być to dla niektórych najlepsza metoda zakupu. Z pewnością opisy tych produktów zawierają dużo przydatnych informacji o samym sprzęcie. Polecam jednak spojrzeć w Google czy nie można gdzieś danego młynka kupić taniej. Sklepy mają różne promocje.

Młynki elektryczne

• Idealne dla osób, które parzą kawę codziennie i nie chcą tracić czasu na ręczne mielenie.
• Szybkie i wygodne – wystarczy nacisnąć przycisk i kawa jest gotowa.
• Precyzyjne, zwłaszcza w droższych modelach, które oferują szeroki zakres regulacji grubości mielenia.
• Wymagają regularnego czyszczenia – resztki kawy osadzają się na żarnach, co może wpływać na smak, bowiem kawa szybko jełczeje. Wszystkie przyrządy baristyczne należy oczyścić każdorazowo po przygotowaniu napoju.

Tańsze modele często mielą albo pod espresso, albo pod metody alternatywne, co oznacza, że trzeba dobrze sprawdzić specyfikację przed zakupem. Modele z wyższej półki, jak Eureka Mignon czy Baratza Sette 270, oferują bardzo szeroką regulację i sprawdzają się w każdej metodzie parzenia. Najpopularniejszym jeśli chodzi o zadania domowe pozostaje Fellow Ode 2. Marka Fellow naprawdę się tutaj postarała. Młynek jest niewielkich rozmiarów, zdecydowanie będzie pasować w każdej kuchni. Regulacja jest bardzo prosta, a mielenie wygodne – dlatego jest wybierany przez home baristów tak często. Stworzony jest z myślą o mieleniu kawy pod metody alternatywne.

Nie mogę nie wspomnieć o moim znalezisku – na pchlim targu udało mi się kupić oldschoolowy młynek ręczny z szufladką. Wymagał odnowienia, ale teraz jest nie tylko funkcjonalny, ale też stanowi prawdziwą ozdobę mojego kącika kawowego.

Wskazówki dotyczące higieny i retencji

Kawa zawiera oleje, które osadzają się na ścianach komory mielenia i powierzchni żaren. Z czasem te osady utleniają się i stają się zjełczałe. Stary osad zmniejsza przestrzeń między żarnami i może zatykać młynek, a także nadaje naparowi nieświeży smak. Część zmielonej kawy zostaje w komorze młynka i jeżeli nie jest regularnie oczyszczana, z czasem gromadzą się w niej zwietrzałe ziarna. W młynkach z płaskimi żarnami retencja bywa większa niż w stożkowych, dlatego profesjonaliści mielą kilka gramów świeżej kawy przed mieleniem na nowy napar. Regularne czyszczenie żaren oraz usuwanie pozostałości (np. za pomocą specjalnych granulatów lub odkurzania) zapobiega gromadzeniu się zjełczałych olejów. Zaniechanie czyszczenia może powodować również pogorszenie pracy żaren (zmniejsza się precyzja), a czasem prowadzi do powstawania przykrych zapachów. Warto czyszczać też „niewidoczne” miejsca (kanał spadającej kawy).

Jak wybrać idealny młynek do kawy?

Decyzja o zakupie młynka do kawy to pierwszy krok, jeśli chcesz w pełni cieszyć się bogactwem smaków i aromatów, jakie kryją się w ziarnach. Najważniejszym kryterium wyboru jest postawienie na młynek żarnowy, który zapewnia jednolitą strukturę zmielonej kawy i pozwala precyzyjnie kontrolować grubość mielenia. Unikaj gotowej kawy mielonej, ponieważ już w krótkim czasie po zmieleniu traci ona większość aromatów i świeżości. Właśnie dlatego zakup młynka warto traktować jako inwestycję w codzienną jakość parzonej kawy, a nie jedynie kolejny gadżet do kuchni. Najtańsze młynki, słabszych marek mogą mieć żarna, które bardziej rozgniatają niż tną.

Czy warto zainwestować w dobrej jakości młynek? Absolutnie! Świeżo mielone ziarna to fundament pełnego smaku kawy, a odpowiednie ustawienia mielenia pozwalają dostosować ekstrakcję do każdej metody parzenia – czy to espresso, drip, czy French press. Wybór idealnego modelu zzależy od Twoich preferencji, częstotliwości parzenia oraz budżetu, ale jedno jest pewne – bez precyzyjnego młynka nigdy nie wydobędziesz pełnego potencjału swojej kawy. Dlatego warto podejść do tej decyzji świadomie i wybrać sprzęt, który będzie służył przez lata, dostarczając idealnie zmieloną kawę każdego dnia.

Przeczytaj także: Jak dobrać odpowiednie mielenie kawy? – osobny artykuł wyjaśniający szczegóły dotyczące mielenia, wpływu na ekstrakcję oraz optymalnych ustawień dla każdej metody parzenia.